We wschodnio - centralnej części stanu Utah klify zbudowanego z żóltego piaskowca Sego Canyon, są niczym galeria sztuki ozdobione dziełami rdzennych amerykanów. Przez trzy tysiące lat kanion był odwiedzany przez wiele kultur. Znajdują się tutaj liczne petroglify (wyryte w skale rysunki ) i piktogramy (namalowane na skale rysunki). W Sago Canyon widoczne są dzieła trzech kultur : Archaic - Barier Canyon, Fremont i historycznej kultury Ute.


Powyżej petroglify najmłodszej kultury Ute, tworzonej przez indian Yuti z ang. Ute spolszczona nazwa Jutowie. Od ich plemienia nazwany jest cały stan Utah. Indianie Uta zamieszkiwali ttereny dzisiejszeo wschodnieg Utah i zachodniego Colorado od 1300 roku n.e. Zyli w małych grupach na tych terenach do 1880 roku, kiedy zostali przeniesieni do rezerwatów. Ich petroglify przedstawiają bizony, od XVI wieku konie (od kiedy sprowadzili je na te tereny Hiszpanie), koła i geometryczne figury. Powej widać białego bizona, białe figury ludzi, figura ludzka z czerwonymi nogami, konia i jeźdźca.,oraz okręg z wpisanymi geometrycznymi figurami, który możliwe że przedstawia tarcze.
Miejsce to jest święte dla indian Ute do dziś.


Kultura Fremont - ludzie ci żyli na terenie dzisiejszej centralnej części stanu Utah od 600 do 1250 roku n.e. Żyli w tym samym czasie co indianie kultury Anasazi z Płaskowyżu Kolorado. Pozostawili po sobie zarówno petroglify i piktogramy.


Przedstawiają one antropomorficzne postacie ludzkie o typowych dla ich kultury trapoizodalnych kształtach, także figury zoomorficzne przedstawiające Bighorn Sheep (owce kanadyjskie) są tu też abstrakcyjne spirale i inne kształty.


 Najstarszymi dziełami kultury Fremont  są namalowane na czerwono postacie ludzkie, o długich prostokątnych ciałach i małych głowach, późniejsze są petroglify ludzi o trapezoidalnych kształtach, najnowsze są postacie ludzkie widoczne na 3 zdjęciu od góry z koliami na szyi, oraz przedstawiające owce Bighorn i abstrakcyjne kształty.


Trzecia najstarsza kultura Barier Canyon pozostawiła po sobie bardzo ciekawe piktogramy (6000 - 100 p.n.e.). Postacię są większe niż czowiek i mają przedziwne oczy i rogi, przypominając wizję hollywodzkich zielonych ludków. Postacie nie mają rąk i nóg. Malowidła w tym stylu znaleziono w północnej częśći Płaskowyżu Kolorado, na terenie południowo - wschodniego stanu Utah, zachodnim Kolorado i pólnocnej Arizonie.


W Sago Canyon pozostało namalowanych 19 wielkich figur.


Prawdopodobnie przedstawiają obrzędy szamańskie.


Po drugiej stronie drogi na prywatnym terenie widoczna jest skała z dalszymi malowidłami tej kultury.


Następnym etapem naszej podróży był Arches National Park, Park Narodowy Łuków Skalnych.


Park założony został w 1971 roku i obejmuje powierzchnię 310 km 2. Park znany jest na całym świecie z pomarańczowych łuków skalnych, żeber, iglic, sterczyn i grzybów. Znajduje się tutaj ponad 1700 naturalnych łuków skalnych i wiele innych kamiennych formacji  kamiennych. Zaden inny obszar na świecie nie ma tylu naturalnych piaskowcowych łuków skalnych, które cały czas powstają.


Procesy erozyjne które ukształtowały park i nadal go kształtują, zachodzą tutaj od 150 milionów lat.
300 mln lat temu sól pochodząca z płytkich mórz, odciętych od oceanu osadziła się tutaj. Klimat robił się coraz suchszy i słona woda wyparowała, pozostawiając warstwę soli na kilkaset metrów, wypełniając zagłębienie zwane niecką Paradox. Wyżyny wokół erodowały a luźny mteriał trafiał do niecki, ulegał sprasowaniu i scementowaniu pod wpływem węglanu wapnia i innych minerałów. Ciężar skał osadowych naciskał na leżące pod nimi warstwy soli. Sól pod ciśnieniem stała się plastyczna i zaczęła przemieszczać na zachód aż oparła się o istniejące uskoki. Nie mogąc przesuwać się dalej zaczęla się wybrzuszać w postaci kopół, przebijając się przez przykrywające ją 12 warstw skał osadowych, które z tego powodu pękały i traciły spójność. Na liniach uskoków pojawiły się szczeliny,przez które wnikała w głąb woda i rozpuszczała sół. Działalność erozyjna wody sprawiła że kopuły zapadły się. Wtedy do dzieła przystąpiły wody deszczowe, lód i śnieg,pogłębiając i poszerzając szczeliny, aż stopniowo przy udziale wiatru wyrzeźbiły w pomarańczowym piaskowcu niesamowite kształty.


Na terenie parku przez tysiące lat zamieszkiwali indianie Anasazi.


Widok na La Sal Mountains (3658 m n.p.m) - góry pochodzenia wulkanicznego.




Zdjęcie poniżej kiedyś był tu łuk, który pod wpływem erozji uległ zniszczeniu.





Balanced Rock




Zdjęcie poniżej Turret Arch.


Za niesamowie twory erozji w parku są odpowiedzialne cztery geologiczne formacje od dołu do góry są to Navajo Sandstone, Carmel Formation,Entrada Formation, Curtis Formation. Poniżej proces powstawania łuków.




Pręgowiec Amerykański -  Chipmunk - gryzoń z rodziny wiewiórkowatych z Ameryki Północnej.



"Ten krajobraz trzeba zobaczyć, żeby weń uwierzyć, ale nawet gdy go ujrzymy, skonfrontujemy z własnymi zmysłami, wydaje się nadużywać wiarygodności" Edd Abbey


Poniżej Double Arch





Rabbitbrush




Powyżej Delicate Arch, tym razem nie wspinaliśmy się do niego, byliśmy tam w 2009 roku. Łuk ten jest jednym z symboli stanu Utah, widocznym na starszych tablicach rejestracyjnych.





Powyżej Ancient Sand Dunes. Teren ten był kiedyś okryty licznymi wydmami. 200 milionów lat temu wiatry z północnego zachodu przyniosły drobnoziarnisty piasek, z czasem został on przykryty sendymentu, skomprezowany i zcementowany przez cement i kwarc w formację Navajo Sandstone. Erozja zmyła przykrywające je wartswy i odsłoniła wydmy.



Newspaper Rock - skała z petroglifami wyrytymi w piaskowcu, przez ponad 2000 lat ludzie zapisywali tutaj swoje rysunki. Petroglify pozostawiły tutaj najprawdopodobniej kultury Basketmaker, Fremont i kultury Pueblo. Od 600 roku przed naszą erą do 1250 roku naszej ery. W historycznych czasach ludzie Ute, Navajo i przybyli tutaj Europejczycy pozostawili najnowsze rysunki.


W języku Navajo  skała nazywa się Tse' Hame co oznacza skała która opowiada historię.

Skała znajduje się na drodze do Needles w Canyonlands National Park.


Część ludzi wierzy że skała ta pełniła rolę tablicy ogłoszeniowej na której kolejne ludy pozostawiay swoje wiadomosci.



Zachód słońca na drodze do Needles w Canyonlands National Park.






Na noc pojechałyśmy do Parku Narodowego Mesa Verde.


poprzednia część tutaj
następna część tutaj

Ika Tatur