Ameryka Północna
USA
USA 08/2015 Parki Narodowe
USA PARKI NARODOWE SIERPIEŃ 2015 CZĘŚĆ I
15:48
Tegoroczna podróż po Stanach Zjednoczonych rozpoczęła się w Salt Lake City. Po skompletowaniu grupy, odzyskaniu przynajmniej części pogubionych po drodze bagaży, (resztę obiecano nam dostarczyć już na następne miejsce noclegowe), drogą Interstate nr 15 ruszyłyśmy na północ, zjeżdżając na chwilę nad Great Salt Lake. Jest to słone jezioro w Wielkiej Kotlinie przy paśmie górskim Wasatch. Jezioro ma 120 metrów długości, 45 km szerokości i około 4400 km2 powierzchni. Jest stosunkowo płytkie, w najgłębszym miejscu ma 10,5 metra głębokości. Zasolenie wody jest od 3 do 5 razy większe niż zasolenie wody w oceanach. Jest po Morzu Martwym drugim najbardziej słonym akwenem świata. W jeziorze nie ma ryb, a największym zwierzęciem jest skorupiak Artemia franciscana. Jezioro jest bezodpływowe, co oznacza że ilość wody w nim reguluje jej parowanie. Na tych gorących pustynnych terenach, gdzie dopływy wody są małe, a większość wody paruje, nie dochodzi do utworzenia się systemu odpływowego. Parowanie wody doprowadza do wysokiej koncentracji soli i innych minerałów ściągniętych z obszaru zlewni bezodpływowej i osadzonych na dnie jeziora.
Najbardziej powszechną solą w jeziorze jest chlorek sodu, będący podstawą soli kuchennej. W jeziorze znajdują się zasoby soli liczone na 4,5 do 4,9 milionów ton, naturalne procesy zwiększają te zasoby w tempie około 2,2 miliona ton rocznie. Złoża jednak są eksploatowane i corocznie wydobywa się około 2,5 miliona ton soli i innych minerałów. Jezioro stanowi pozostałość plejstoceńskiego jeziora Bonneville, które miało powierzchnię około 50 tys km2
Od północnej strony jezioro wygląda tak samo jak każde inne. Do pozostałości jeziora Bonnevile na południu powróciłyśmy po kilkunastu dniach.
Jezioro jest ogromne to co widać na zdjęciu w tle, to nie drugi brzeg, ale wybudowana droga kolejowa na jeziorze, która ułatwia transport wydobywanej soli.
Dalszą część naszej podróży można spokojnie nazwać „w poszukiwaniu wewnętrznego ciepła”. Nie chodzi tu o nasze uczucia, ale o wewnętrzne ciepło Ziemi oraz ironicznie o nocne temperatury. W trakcie tej podróży większość naszych noclegów odbyła się na kempingach w temperaturach zbliżających się do 0 st. C, mimo uwalnianego się tutaj ciepła z wnętrza Ziemi i drugiej połowy Sierpnia.
Nasza planeta starając się pozbyć nagromadzonego w swoim wnętrzu ciepła powoduje ruch i pękanie płyt tektonicznych wymuszając w ten sposób transfer ciepła i materii pomiędzy wnętrzem a powierzchnią ziemi. Istnieją takie miejsca gdzie jesteśmy w stanie to zaobserwować. Pionowy strumień nagrzanej materii z głębi ziemi skierowany w kierunku powierzchni ziemi zwany jest plamą gorąca „ang.hot spot”. Nagrzewa on skorupę ziemską i powoduje wybuchy wulkaniczne. Nad jedną z plam gorąca dryfuje północnoamerykańska płyta tektoniczna na której spoczywa kontynent północnej ameryki. Płyta tektoniczna przesuwa się bardzo wolno nad plamą gorąca jak nad rozgrzanym palnikiem, obecnie podgrzewa ziemię pod Yellowstone, powodując wybuch gejzerów i wypływ gorących źródeł, wcześniej znajdowała się pod równiną Snake River.
Umiejscowienie plamy gorąca (niebieskie kropki) w milionach lat, które
zmieniło się wraz z przesunięciem płyty tektonicznej na zachód na rysunku
strzałka oznaczona NA.
Źródło : http://volcano.oregonstate.edu/craters-moon
Snake River Plain to półpustynna równina w Górach Skalistych. Rozciąga się przez 640 km od północnozachodniego stanu Wyoming, przez jedną czwartą stanu Idaho do granicy z Oregonem. Ta szeroka równina pokryta jest w większości polami lawowymi i porośnięta stepem piołunowym (ang. sagebrush).
Na równinie Snake River w stanie Idaho na skutek wylewów lawy powstała równina wulkaniczna, która jest znakomitym odpowiednikiem podobnych równin na Wenus, Marsie i Księżycu. Dlatego w Craters of the Moon ćwiczyli kosmonauci przed lotem na księżyc.
Na tej rozległej równinie są widoczne z daleka tylko trzy wzgórza zwane Tree Buttes.
Big Southern Butte, Middle Butte i East Butte, znajdują się pomiędzy Arco i Idaho Falls Black Foot, we wschodniej części równiny Snake River, na wschód od autostrady Highway 20.
Mimo że East Butte i Middle Butte wyglądają podobnie, zostały uformowane przez różne procesy geologiczne.
Wzgórze Middle Butte powstało z wyniesionego bloku bazaltu, magmy która zastygła w skorupie ziemskiej i w trakcie procesów geologicznych została wyparta w górę tworząc to wzgórze.
Wzgórza Big Southern Butte i East Boutte są zbudowane z riolitowej kopuły. Riolit jest skałą wylewną podobną w składzie do granitu. Magma riolitowa nie tworzy dużych potoków lawowych, co jest spowodowane jej dużą lepkością, powstają kopuły mające kształt półkulistej sfery wypiętrzonej do góry. Tworzą charakterystyczne wzniesienia o stromych stokach i zaokrąglonym wierzchołku Wzgórze East Butte powstało 600 000 lat temu, a Big Southern Butte jest najmłodszym ze wzgórz i postało 300 000 lat temu.
Wzgórze Big Southern było bardzo ważnym drogowskazem dla pierwszych osadników na tej niegościnnej równinie. Wznosi się ono 760 metrów powyżej równiny pokrytej lawą i ma średnicę 6,5 km u podstawy. Jest jedną z większych kopuł wulkanicznych na ziemi.
Na zachód od wzgórz Tree Butte, znajduje się Pomnik Narodowy Craters of the Moon.
Źródło http://globaltectonicsfinal.weebly.com/
Craters of the Moon National Monument
W ciągu ostatnich 30 milionów lat teren ten uformował się w wyniku rozciągania się skorupy ziemskiej nad rozgrzaną materią płaszcza ziemskiego, czyli warstwy Ziemi o grubości około 2900 kilometrów, leżąca pomiędzy skorupą a jądrem. Powstał tu Wielki Ryft jeden z najgłębszych ryftów tektonicznych na ziemi.
Krajobraz Craters of the Moon kształtował się przez 8 głównych okresów erupcji lawy pomiędzy 15 000 lat temu a 2 000 lat temu. Lawa wydostała się z Wielkiego Ryftu, powodując serię głębokich spękań. Cykl rozpoczął się niedaleko Visitor Center i rozciąga się 52 mile (84 km) na południowy wschód. W tym czasie lawa pokryła pokryła 618 mil kwadratowych (1600 km 2) terenu Craters of the Moon. Mniejsze pola lawy Wapi i Kings Bowl powstały podczas ostatniego okresu gwałtownych wybuchów około 2 000 lat temu. Teren ten cały czas jest aktywny, w 1983 roku zatrzęsła się tutaj ziemia o sile 6,9 w skali Richtera u podstaw Lost River Range . W wyniku tego trzęsienia góra Borah (najwyższy szczyt w Idaho) stała się o stopę wyższa (0,3 metra) a dolina Lost Valley spadła o 8 stóp (2,4 metra).
Obszar równiny Snake River w południowym Idaho jest regionem geologicznym młodego bazaltowego wulkanizmu , wyróżnia się tutaj osiem pól wulkanicznych Craters of the Moon, Kings Bowls, Wapi, Halls Half Acre, Cero Grande, North Roberts, South Roberts i Shoshone które mają nie więcej niż 20 000 lat, co czyni je młodymi w czasie geologicznym.
Craters of the Moon, Wapi i Kings Bowl leżą wzdłuż Wielkiego Ryftu w pasie różnych wulkanów , tarczowych, stożkowych i szczelinowych. Pas ten ma 85 kilometrów długości i od 2 do 8 kilometrów.
Największe pole lawy w kontynentalnej części Stanów Zjednoczonych znajduje się w Craters of the Moon. Pochodzi z Holocenu i pokrywa obszar 1650 km2, objętościowo znajduje się na nim około 30 km3 lawy. Widoczne dzisiaj pole lawy formowało się przez 8 erupcji, każda trwała około 1 000 lat lub mniej i pooddzielane przerwami od kilkuset do 2 000 lat.
Większość widocznej lawy w Craters of the Moon jest typu pahaehoe, zwaną u nas trzewiową. Cechuje się małą lepkością, dużą ilością gazu, zawartego w postaci drobnych pęcherzyków oraz zazwyczaj bazaltowym składem. W czasie stygnięcia zewnętrzna część stygnie szybko, tworząc szklistą powłokę, natomiast wnętrze potoku lawy, ze względu na jej małą lepkość, porusza się jeszcze, co powoduje, że powierzchnia potoku marszczy się, tworząc formy przypominające ściśle związane ze sobą sznury, trzewia (stąd polska nazwa). Są one zazwyczaj poskręcane i powyginane. Nigdy nie tworzy gładkiej powierzchni. Pospolite wśród law trzewiowych są powstające w ich obrębie tunele i jaskinie.
Jest ona poprzedzielana pasmami kamiennej lawy Aa. Aa jest lawą bazaltową charakteryzującą się chropowatą, poszarpaną powierzchnią. Jej powierzchnia wynika z tworzenia się w lawie rzadkich, ale dużych pęcherzy gazu, które oprócz tego w trakcie krzepnięcia lawy, przy jednoczesnym ruchu potoku lawowego, sprzyjają pękaniu lawy na duże bloki.
Szczeliny wulkaniczne występują w Trench Morter Flat pomiędzy Big Cinder Butte i stożkiem wulkanicznym The Watchman.Podczas początkowych erupcji wzdłuż szczelin wybuchły fontanny lawy zwane „zasłonami ognia”. Fontanny zbudowały wały z odprysków wzdłuż brzegów szczelin.
Duża część lawy odpłynęła od szczelin tworząc rozległe pola lawy. Po fazie fontann lawy, lawa znowu wybuchła w kilku miejscach wzdłuż szczelin tworząc gruz i stożki wulkaniczne. W obszarze Craters of the Moon znajduje się więcej niż 25 stożków na obszarze 25 km długości i 2,5 km szerokim.
Infermo Cone 1884 m n.p.m. Jeden z 25 stożków żużlowych na terenie parku, na szczycie nie ma kaldery, bo materiał piroplastyczny wyrzucony przez wulkan była na tyle lekki że wiatr i inne zjawiska atmosferyczne zasypały nim komin.
Teren ten ustanowiono pomnikiem narodowym 2 maja 1924 roku decyzją prezydenta Calvina Coolidge’a. 9 listopada 2000 roku prezydent Bill Clinton powiększył obszar objęty ochroną, a w 2002 roku na terenie utworzono rezerwat przyrody. Obecnie obszar obejmuje teren o powierzchni 2892,41m.
Na tych mało zamieszkanych terenach między miastami Arco a Idaho Falls znajduje się amerykański ośrodek naukowo badawczy Idaho National Laboratory i Atomic Museum. Zajmuje on powierzchnię 2307 km i jest jeden z głównych ośrodków badań nad techniką jądrową i reaktorami jądrowymi, których powstało tutaj pięćdziesiąt dwa. W placówce obecnie prowadzi się nie tylko badania nad energią atomowa, ale także nad innymi źródłami pozyskiwania energii oraz badania nad bezpieczeństwem narodowym (bezpieczeństwem elektronicznym, nierozprzestrzenianiem broni jądrowej itp.). INL zatrudnia około 4100 pracowników i dysponuje budżetem ok. 1 miliarda USD.
Można tutaj zwiedzić reaktor atomowy EBR 1, który 20 grudnia 1951 roku wyprodukował jako pierwszy elektryczność z energii atomowej.
Wystawa w środku, przedstawia budowę atomu i jak powstaje energia atomowa. Zwiedza się też historyczne już dziś części reaktora i centra operacyjne.
To tutaj 20 Grudnia 1951 roku tutaj po raz pierwszy z powstałej energii atomowej zapaliły się żarówki.
Dziś palą się ich kopie, także dzięki energii atomowej.
Następnym celem naszej podróży było pole lawy Hell’s Half Acre – Lava Flow – National Natural Landmark. Pole bazaltowej lawy, które powstało około 3 250 lat p.n.e. z erupcji wulkanu tarczowego. Miejsce jest ciekawe do zobaczenia, można tutaj przejść się po polu lawy się jednym z dwóch szlaków, krótszym około 40 minut oznaczonym niebieskimi tyczkami i dłuższym 7,2 km oznaczonym czerwonymi tyczkami.
Większość widocznej tutaj lawy to lawa typu pāhoehoe. Nazwa Hell’s Half Acre została nadana w XIXwieku przez handlarzy futrami, którzy szukali tutaj przejścia przez trudny teren Gór Skalistych. Stwierdzenie „hell’s half acre” było powszechnie używane dla podobnych niegościnnych terenów.
Jednym z pierwszych ludzi, którzy opisali ten teren był Benjamin Bonneville, oficer amerykańskiej armi pochodzenia francuskiego. W 1832 roku udał on się w trakcie urlopu z wojska na wyprawę finansowanę przez bogatego przedsiębiorcę futer John’a Jacoba Astora. Opis wyprawy stworzony przez Benjamina Bonneville został wykorzystany do napisania książki The Adventures of Captain Bonneville o tej wyprawie przez pisarza Washington’a Irving w 1837 roku.
Jadąc dalej drogą numer 20 na północny wschód w stronę Yellowstone zjechałyśmy do wodospadu Lower Mesa Falls.
Wodospad ma 20 metrów wysokości i znajduje się przy przepięknej drodze Mesa Falls Scenic Byway w Caribou-Targhee National Forest na rzece Henrys Fork, która wpada do Snake River.
W 2012 roku zwiedzaliśmy drugi wodospad na tej samej rzece Upper Mesa Falls.
Pięknym zakończeniem tej części podróży przed wjechaniem do Yellowstone było napotkanie pierwszego stada bizonów pasących się na prerii.
0 komentarze