Europa
Opowieści Iki
Sztokholm
Szwecja
Szwecja 11/2012
Sztokholm
13:36 |
| widok na Strängnäs z zamarźniętej tafli jeziora Mälaren od strony Djupvik, z pobytu w styczniu 2010 roku |
Podczas naszego pobytu w Szwecji, jeden dzień przeznaczyłyśmy na zwiedzanie Sztokholmu. Umówiłyśmy się z Agatą, (tą od Opowieści Agaty na naszym blogu), żeby pokazała nam Sztokholm, takim jakim ona go widzi, czyli inaczej niż zazwyczaj go zwiedzałyśmy. Do Sztokholmu wybrałyśmy się koleją, ale żeby dojechać do najbliższego dworca kolejowego musiałyśmy z Djupvik, podjechać samochodem do Strängnäs.
Strängnäs to malownicza miejscowość, którą zwiedzałyśmy podczas jednego z naszych poprzednich pobytów, położona jest nad jeziorem Mälaren.W czasach Wikingów to jezioro było zatoką Bałtycką, teraz nadal połączone jest z Bałtykiem ale wypełnia je słodka woda. Na jego brzegu leży też Sztokholm.
W źródłach pisanych nazwa Strängnäs pierwszy raz została użyta w 1120 roku, jako nazwa diecezji. "Strängnäs" pochodzi od starej nordyckiej strengr ("wąski kanał wody") oraz nes ("przesmyk"). Około 1250 roku przybyli tu dominikanie i założyli klasztor. Pierwsza katedra powstała już w 1291 roku. W 1523 roku został tu wybrany na króla Szwecji Gustaw Waza. W 1626 roku otworzono tutaj drugie w Szwecji gimnazjum na żądanie króla Gustawa II Adolfa -Thomas Gymnasium. W latach 1740-1742 wieża katedry otrzymała swój dzisiejszy wygląd i obecnie góruje nad miastem.
 |
| ciekawe rozwiązanie, zamiast betonowych słupków ograniczających parkowanie stacji kolejowej w Strängnäs , stoją rzeźby, ta przedstawia biskupa dzierżącego klucz do miasta. |
 |
| dworzec w Strängnäs, z jednej strony kolejowy z drugiej autobusowy |
 |
| kupujemy bilety |
Sztokhom
Pomiędzy Strängnäs a Sztokholmem jest 89 km, koleją zabrało nam to niecałe 50 minut. Agata odebrała nas ze stacji centralnej w Sztokholmie i rozpoczął się nasz długi, pełen wrażeń dzień w Sztokholmie.
- śladami Astrid Lindgren
Na początek Agata zaprowadziła nas do miejsca gdzie mieszkała Astrid Lindgren
 |
| Dalagatan 46 |
Idąc w stronę parku Tegnerlunden, zobaczyłyśmy afisz na teatrze Intima ze sztuką "Pippi Langstrump"
 |
| Strindbergs Intima Teater, Odengatan 81 |
 |
| Observatoriemusset, Drottninggatan 120 |
Minęłyśmy też stare obserwatorium z 1753 roku, Królewskiej Akademii Nauk. Następnym razem musimy wejść do środka. Kiedy pogoda sprzyja można tutaj obserwować niebo, tylko wcześniej trzeba sprawdzić kiedy jest otwarte najczęściej we wtorki i czwartki.
W parku
Tegnérlunden znajdują się pomniki dwójki wielkich szwedzkich pisarzy. Jeden z pomników to pomnik Astrid Lindgren, pomnik postawiono tutaj jeszcze za życia autorki wspaniałych powieści dla dzieci.
 |
| Tegnérlunden, pomnik Astrid Lindgren |
Przez park Tegnerlunden, Astrid codziennie przechodziła idąc do pracy, tutaj kiedyś zobaczyła o zmierzchu na ławce siedzącego małego chłopca, który był zaczątkiem historii o Mio, mój Mio".
 |
| tego dnia trochę padało, efekt deszczu niesamowity, dziecko w objęciach Astrid płakało |
 |
| Park Tegnérlunden, tabliczka z ławeczki na której siedział Bosse bohater książki "Mio mój Mio" i przeniósł się z niej do magicznej krainy |
 |
| domy wokół parku Tegnérlunden |
 |
| Enskilda Gymnasiet tu uczyła się Victoria Ingrid Alice Désirée następczyni szwedzkiego tronu, księżna Västergötland,Tegnérlunden 5 |
 |
Park Tegnérlunden ,
Pomnik Augusta Strindberga
|
- śladami Augusta Strindberga
W Sztokholmie, wszystko ładnie się łączy w całość, idąc do pomnika Astrid, minęłyśmy teatr im. Augusta Strindberga i drugi pomnik w parku Tegnérlunden to właśnie pomnik August Strindberga (1849-1912). Był on twórcą dramatów, powieści, esejów i utworów poetyckich, malarz i fotograf. Uznawany jest za ojca współczesnego teatru. Przedstawiciel naturalizmu i prekursor ekspresjonizmu. "Czerwony pokój" (1879) nosi powieść, która przyniosła mu sławę. Jest autorem wielu dramatów: naturalistycznych, np. "Ojciec" (1887), "Panna Julia" (1888), historycznych, np. "Gustaw Waza" (1889), a także sztuk, które wystawiał we własnym teatrze Intima Teatern, założonym wraz z reżyserem i aktorem Augustem Flackiem w 1907. Właśnie ten teatr minęłyśmy idąc do pomnika Astrid i zrobiłyśmy zdjęcie afiszu sztuki "Pippi Långstrump". Pisarz był wnikliwym obserwatorem i badaczem społeczeństwa.
„Pragnę ukazać panoramę społeczeństwa, którego nigdy nie pokochałem i które nigdy mnie nie pokochało"
 |
| Strindbergsmuseet, Drottninggatan 85 |
Drottninggaten, to ulica udostępniona pieszych, oprócz wielu sklepów znajdują się tutaj też muzeum Strindberga.
Na ulicy "wtopione" są cytaty z jego powieści.
 |
inne cytaty Strindberga:
Nie było piekła na ziemi, zanim nie powstał raj, to znaczy: zanim nie pojawiła się kobieta! (Spowiedź szaleńca)
Ale nie zapomnij o jednym: to, co zapomina się z miłości, pamięta się później z nienawiści (Dziennik okultystyczny)
- Olaf Palme
Zamordowanie Olofa Palmego stało się dla Szwedów narodową traumą i szokiem, znakiem, że otaczający ten kraj świat zmienił się. Do dziś trwa śledztwo policji. Na niewielkim cmentarzu przy Adolf Fredriks Kyrka znajduje się jego grób.
 |
 |
| Adolf Fredriks kyrka |
Na skrzyżowaniu ulic Sveavägen i Tunnelgatan, znajduje się tablica upamiętniająca miejsce gdzie szwedzki premier Olof Palme został zastrzelony gdy wracał z ze swoją żona z kina 28 lutego 1986 roku
 |
Ulica Tunnelgatan, można tu przejść dołem, wdrapać się po schodach, my byłyśmy leniwe i użyłyśmy schodów ruchomych .
W trakcie dalszej naszej wycieczki po Sztokholmie odwiedziłyśmy neogotycką katedrę św. Jana, Sankt Johannes kyrka.
 |
- Biblioteka Królewska
Następnie Agata zabrała nas też do Bibiloteki Królewskiej w Sztokholmie.
 |
| Kungliga Biblioteket – Sveriges Nationalbibliotek |
Początki Biblioteki Królewskiej w Sztokholmie sięgają XVI wieku.
Pomimo nazwy, nigdy nie była ona prywatną biblioteką królewską, chociaż w XVII
wieku różnica pomiędzy księgozbiorem prywatnym „głów koronowanych” a biblioteki była
dość płynna. W 1713 roku zdecydowano, że zbiory Biblioteki Królewskiej będę udostępniane
codziennie w pewnych porach dla tych czytelników, którzy mają upoważnienie z Archiwum
Królewskiego. Aż do 1863 roku nie było możliwe wypożyczanie książek na zewnątrz. Od
tego momentu Biblioteka Królewska zaczęła funkcjonować dla szerokiej publiczności. Kiedy
2 stycznia 1878 drzwi nowego budynku Biblioteki Królewskiej w Humlegården zostały
otwarte, formalnie stała się ona Szwedzką Biblioteką Narodową.
- Henryk Bukowski
Tu pracował wspomniany wcześniej August Strindberg i na początku swojego pobytu w Szwecji Henryk Bukowski (1838-1900) znany w Europie antykwariusz i kolekcjoner, właściciel gabinetu starożytności w Sztokholmie. Pochodził ze Żmudzi, natomiast studia ukończył w Moskwie. Po powstaniu styczniowym uciekał drogą morską do Anglii, ale mocny sztorm na Bałtyku i choroba zmusiły go zejścia na ląd w Szwecji w Helsinborgu. Kierowany patriotyzmem szczególną wagę przywiązywał do gromadzenia wszelkich poloników. Utrzymywał aktywne kontakty nie tylko z kolekcjonerami, ale także z uczonymi, instytucjami naukowymi i muzealnymi w Europie, wspierając je cennymi darami. Cieszył się uznaniem dworu szwedzkiego, a w środowisku ceniony był za wiedzę, bezinteresowność i ofiarność. Na ulicy Arsenalsgatan otworzył salon sztuki, gdzie spotykała sięśmietanka sztokholmska. Wśród stałych gości był Artur Hazelius twórca sztokholmskiego Skansenu i Muzeum Nordyckiego. Bukowski wspomagał finansowo te przedsięwzięcia ale i pomagał samemu Hazeliusowi, który czasami borykał się z kłopotami. Zachował się list Henryka do niego, w którym przesyła mu pewną sumę na potrzeby Skansenu oraz pieniądze by Artur "...zjadł wreszcie dobry obiad."
Organizowane przez Bukowskiego aukcje dzieł sztuki, poprzedzone dokładnie opracowanymi katalogami stały się sławne. Do tradycji należało, iż goszczący w Sztokholmie obcy monarcha lub oficjalny gość dworu był prowadzony do salonu na Arsenalsgatan. Trafiali się wśród nich również przedstawiciele rosyjskiej rodziny carskiej. Dom aukcyjny "Bukowskis" na Arsenalsgatan 4 istnieje do dziś.
W Biblioteki Królewskiej w Sztokholmie znajduje się tutaj też ponad 200 pudeł z rękopisami, notkami i listami Astrid Lindgren, a dokładnie listami od jej czytelników do niej. Koperty adresowane były zazwyczaj: "Astrid Lindgren, Sztokholm"- to wystarczyło, żeby poczta wiedziała o kogo chodzi. W jej 90-te urodziny poczta dostarczyła do jej domu 16 worków z listami. Podobno tego dnia Astrid czekała na ważny list z wydawnictwa, znalazła go dopiero po kilku godzinach przeglądając worek za workiem. W latach dziewięćdziesiątych poczta musiała oddelegować specjalnego pracownika, który zajmował się tylko jej korespondencją. W pewnym momencie poczta sztokholmska przeznaczyła do obsługi korespondencji przychodzącej do Astrid osobnego urzędnika.
Pisarka sama otwierała wszystkie listy, dopiero pod koniec życia, kiedy zaczęła mieć kłopoty ze wzrokiem, odczytywała je sekretarka. Zawsze na wszystkie listy odpowiadała. Uważała, że każdy list na to zasługuje,a zwłaszcza te od dziecko. Po śmierci Astrid, uhonorowano ją znaczkiem pocztowym, znaczek można obejrzeć tutaj : http://www.astrid-lindgren.com/pictures/stamp.htm
Pomimo pochmurnej pogody Sztokholm wyglądał czysto i kolorowo.
 |
| Biblioteksgatan |
 |
| na czerwonym dywanie |
- syndrom sztokholmski
 |
Kreditbanken przy Norrmalmstorg
|
Miejsce związane z tzw. syndromem sztokholmskim, czyli stanem psychicznym, który pojawia się u ofiar porwania lub u zakładników, wyrażający się odczuwaniem sympatii i solidarności z osobami je przetrzymującymi. Może osiągnąć taki stopień, że osoby więzione pomagają swoim prześladowcom w osiągnięciu ich celów lub w ucieczce przed policją. W Kreditbanken przy placu Norrmalmstorg, pomiędzy 23 a 28 sierpnia 1973 roku napastnicy przetrzymywali zakładników. Po 6 dniach, kiedy uwolniona zakładników zaczęli oni bronić napastników, w czasie przesłuchań odmawiali współpracy z policją.Nilsa Bejerota, kryminolog i psycholog, który współpracował z policją podczas napadu przedstawił swoje obserwacje dziennikarzom i nazwał zawchowanie zakładników, syndromem sztokholmskim.
Poniżej dom aukcyjny Bukowskis, o którym wcześniej wspominałam
- Wielka Synagoga
Przeszłyśmy też obok Wielkiej Synagogi w Sztokholmie przy Wahrendorffsgatan 3, obok parku Kungsträdgården. Jest to jedyna czynna synagoga w mieście.
 |
 |
| pomnik przed Synagogą |
 |
| lodowisko w Kungsträdgården |
- Kungsträdgården
Jak byłyśmy w Sztokholmie, jeszcze śniegu nie było, spadł 3 dni później, ale zimowe sporty już się rozpoczęły.
Lodowisko w Kungsträdgården (Ogrody Królewskie) . Park zaliczany do najstarszych w stolicy Szwecji.
Park otaczają liczne restauracje i kawiarnie. W zimie jak widać powyżej organizowane jest tutaj lodowisko, latem odbywają się koncerty. Początkowo był to park pałacowy wzniesionego w latach 1635–1643 pałacu Makalös. Park był zamknięty dla społeczności, ochraniali go strażnicy i przebywać w nim mogli jedynie członkowie dworu. Gustaw III otworzył park, który stał się popularnym miejscem rozrywek mas.
Poniżej kościół św. Jakuba (Sankt Jacobs kyrka). Kościół powstał w 1643 roku, potem był wielokrotnie przebudowywany. .
 |
|
Sztokholmskiego zamku pilnują spiżowe lwy. Są to te same lwy, które przed Potopem szwedzkim pilnowały pałacu Kazanowskiego w Warszawie. wraz z innymi łupami trafiły do Sztokholmu.
Zamek Królewski - oficjalna rezydencja królewska w Sztokholmie.
 |
| drugi lew |
 |
| zmiana warty |
Niestety zaczął zapadać zmrok i nie udało się zrobić ładnych zdjęć ze zmiany warty, ale ogladając zdjęcia uwierzyłam w te duchy Agaty co jęczą w jej kamienicy :-)
 |
Magia zbliżających świąt pierwsze budki na jarmark świąteczny.
 |
Dalej podążyłyśmy obok Storkyrkan do Stortorget - tam zjadłyśmy pyszne szwedzkie ciasteczka chokladbollar i wypiłyśmy kawę. Poniżej mało udane zdjęcie Mårten Trotzigs gränd. Jest to najwęższa uliczka w mieście mająca 90 cm szerokości. Rozciąga się ona na 36 stopniach schodów. Od połowy XIXw. do 1945 uliczka była zagrodzona z obydwu końców i niedostępna.
Upamiętnia ona swą nazwą niemieckiego kupca Mårtena Trotziga, który miał przy tej uliczce nieruchomości w końcu XVI wieku.
Dalej zeszłyśmy w dół Tyska brinken do Slussen, po drodze mijając śluzę, oddzielającej Morze Bałtyckie od jeziora Melar.
Mijając Stadsmuseum, przeszłyśmy najdłuższą ulicą w Södermalm - Götgatan, do gory do tarasu widokowego Södra Teatern. Roztoczył się przed nami niesamowity widok Sztokholmu, widzianego o zmroku.
Z tarasu widokowego podeszłyśmy do kościoła św. Katarzyny.
- Kościół św. Katarzyny
Kościół Katarzyny w Sztokholmie ( Katarina kyrka) w sztokholmskiej dzielnicy Södermalm przy ulicy Högbergsgatan 15, otrzymał imię na cześć księżniczki Katarzyny, matki króla Szwecji, Karola X Gustawa.
Kościół stoi na wzgórzu Katarzyny (szw. Katarinaberget), miejscu szczególnym w historii Sztokholmu i całej Szwecji, tu bowiem spalono ciała ofiar osławionejkrwawej łaźni sztokholmskiej. Legenda powiada, że z tego powodu nad miejscem tym ciąży klątwa. Wieża kościoła miała być zniszczona dwa razy, co w istocie się stało. 1 maja 1723 kościół spłonął wraz z dużą częścią otaczających go budowli.W nocy 17 maja 1990 Kościół Katarzyny spłonął po raz drugi. Kopuła zapadła się do wnętrza budowli, ostały się tylko zewnętrzne mury. Udało się jednak uratować drogocenne szaty i srebra
Z kościoła św. Katarzyny poszłyśmy do Medborgaplatsen i z tamtąd z powrotem do
Götgatan, do Slussen i do Västerlånggatan i do Drottningatan, gdzie rozstałyśmy się z Agatą, która ruszyła dzielnie na czekający ją egzamin, a my trzymając kciuki, ruszyłyśmy na zakupowe szaleństwo. Obładowane siatkami wieczorem ruszyłyśmy w drogę powrotną do Strängnäs i ze Strängnäs do Djupvik.
Bardzo dziękujemy naszej przewodniczce za wspaniały dzień !
0 komentarze