Ameryka Północna
USA
USA 11/2016 Południe
USA część południowa listopad / grudzień 2016 rok - część II Big Bend
18:16
poprzednia część podróży tutaj
Rzeka Rio Grande (hisz. Rio Bravo) znana chyba wszystkim z westernów, tworzy od 1839 roku naturalną granicę pomiędzy USA i Meksykiem. Rzeka ma długość 3033 km długości. W wielkim zakolu Rio Grande na pustyni Chihuahuan na ziemi nazwanej przez hiszpańskich konkwistadorów Despoblado (opustoszałej) znajduje się największy obszar chroniony w USA Big Bend National Park, który był następnym celem naszej podróży. Park został utworzony w 1944 roku, zajmuje powierzchnię 3242,2 km2, odwiedza go rocznie 317 tys turystów, znajduje się 664 km na zachód od San Antonio. W centrum Parku znajdują się góry Chisos Mountains z najwyższym szczytem Emory Peak (2385 m n.p.m.), a na południu jego granicę przez 180 km tworzy zakole rzeka Rio Grande (Rio Bravo). Charakterystyczne tutaj są ciągłe kontrasty, góry co chwila się wyłaniją jak wyspy na pustyni, a pustynia Chihuahua pocięta jest głębokimi kanionami. Spędziłyśmy tym razem w nim dwa dni na szlakach, jeden dzień przy Rio Grande, drugi w górach Chisos.
Park Big Bend prawie w całości leży na płycie południowoamerykańskiej (razem z wybrzeżem Teksasu jest to jedyny fragment USA leżący na tej płycie), granica styku płyt przebiega ukosem wzdłuż zachodnich granic parku.
W okresie wczesnego permu (330–285 mln lat temu) - skały osadowe z dna morza Środkowego Zachodu zostały nasunięte z południa w wyniku kolizji płyty południowoamerykańskiej z płytą północnoamerykańską. W późnej kredzie (200–85 mln temu), tworzący się ryft pomiędzy Ameryką Północną a Południową (w wyniku którego powstała Zatoka Meksykańska), obniżył teren parku.
Pośrodku parku na wysokość ponad 2377 m n.p.m. wznoszą się góry Chisos najdalej na południe wysunięte w kontynentalnej części Stanów Zjednoczonych.
Góry Chisos powstały w oresie od 46 do 28 mln lat temu na skutek procesów plutonicznych i wulkanicznych. Skały wulkaniczne występują w centralnej i południowo-zachodniej części parku, z wyłączeniem najdalej wysuniętych fragmentów na zachód, w których są osadowe skały trzeciorzędowe i czwartorzędowe.
.
Przed 2 mln lat temu powstały uskoki, których efektem są spektakularne kaniony rzeki Rio Grande – Santa Elena Canyon i Boquillas Canyon. Uskok tworzący Boquillas Canyon jest fragmentem monokliny Sierra del Carmen-Santiago Mountain i biegnie wzdłuż wschodnich granic parku
ściany maja wysokość do 457 metrów wysokości
Boquillas Canyon najdłuższy i najgłębszy kanion w Big Bend N.P. Rónica pomiędzy Pico del Carmen a poziomem rzeki to aż ponad 2 km
Roślinność w Parku jest bardzo zróżnicowana.
Rośnie tu ponad 1200 gatunków roślin (w tym ponad 60 gatunków kaktusów). W strefie pustynnej i półpustynnej, czyli w miejscach gdzie są skąpe opady (18-30 cm rocznie) i wysokie parowanie, rosną suchorośla i sukulenty. Przedstawicielem tej roślinności jest agawa.
Rośnie tu ponad 1200 gatunków roślin (w tym ponad 60 gatunków kaktusów). W strefie pustynnej i półpustynnej, czyli w miejscach gdzie są skąpe opady (18-30 cm rocznie) i wysokie parowanie, rosną suchorośla i sukulenty. Przedstawicielem tej roślinności jest agawa.
Innymi przedstawicielem tej roślinności występującymi w Parku jest Sotol (Dasylirion leiophyllum)
i Opuncja.
Opuncja reprezentowana jest przez 16 gatunków.
Interesującym sukulentem jest wilczomlecz Euphorbia antisyphilitica służący do pozyskiwania wosku roślinnego kandelila. Inną rośliną pustynną występująca często na całym obszarze Parku jest Fouquieria splendens nazywana popularnie „ocotillo” lub Kaktusem Jakuba
i Opuncja.
Opuncja reprezentowana jest przez 16 gatunków.
Interesującym sukulentem jest wilczomlecz Euphorbia antisyphilitica służący do pozyskiwania wosku roślinnego kandelila. Inną rośliną pustynną występująca często na całym obszarze Parku jest Fouquieria splendens nazywana popularnie „ocotillo” lub Kaktusem Jakuba
Inna popularną w tej strefie rośliną jest Yucca (Yucca species), często mylona z Sotolem i kaktusy Cholla. Poniżej na zdjęciu Cholla posłużyła dla Wikłaczy jako drzewo do budowania gniazda.
W niektórych obszarach dominuje prawie całkowicie Creosote bush (Larrea tridentata) i cierniste krzewy takie jak Honey Mesquite (Prosopis glandulosa) i rożne akacje, które są powszechne na pustyni - Chihuahuan Desert.
Na tak zwanej wysokiej prerii i podgórzach na wyskościach od 1000 do 1500 m n.p.m. występuje roślinność zwana Grassland. Na tych terenach występuje organiczne gleby i opady roczne pomiędzy 24-46 cm, które odżywiają trawy takie jak : Blue Grama (Bouteloua gracilis), Tobosa Grass (Hilaria mutica), Threeawns, (Aristida species), Needlegrass (Stipa species), Bluestems (Andropogon and Schizachyrium species) i inne.
Na tak zwanej wysokiej prerii i podgórzach na wyskościach od 1000 do 1500 m n.p.m. występuje roślinność zwana Grassland. Na tych terenach występuje organiczne gleby i opady roczne pomiędzy 24-46 cm, które odżywiają trawy takie jak : Blue Grama (Bouteloua gracilis), Tobosa Grass (Hilaria mutica), Threeawns, (Aristida species), Needlegrass (Stipa species), Bluestems (Andropogon and Schizachyrium species) i inne.
Wcześni osadnicy tacy jak J. O. Langford w 1909 roku, opowiadali w listach do trodziny o niekończących się milach traw od kolan do konia. Niestety w wyniku nadmiernego wypasu zwierząt hodowlanych nastąpiła erozja gleby i na najniżej położone miejsca wkroczyła pustynia. Park od kilku lat regularnie obsadza fragmenty pustyni naturalnymi trawami próbując odzyskać naturalną różnorodność Parku.
W najwyższych partiach Parku, powyżej 100 m n.p.m. trawy zaczynają przeplatać się z terenami leśnymi, ilość drzew zależna jest tutaj też od kąta nachylenia wzgórz i opadów deszczu w danym regionie. Występują tutaj z rodziny wrzosowanych , chruśćiny Texas Madrone (Arbutus xalapensis), w wilgotnych kanionach ukrywają się klony Bigtooth Maple (Acer grandidentatum), na zboczach pokazują sięsosny Pinyon Pines (Pinus species), jałowce junipers (Juniperus species) oraz przeróżne dęby np. Emory Oak (Quercus emoryi). Północne i wschodnie stoki oraz doliny pokryte są lasami z drzewami takimi jak: Weeping Juniper (Juniperus flaccida) które można spotkać w USA tylko w Chisos Mountains.
W najwyższych partiach Parku, powyżej 100 m n.p.m. trawy zaczynają przeplatać się z terenami leśnymi, ilość drzew zależna jest tutaj też od kąta nachylenia wzgórz i opadów deszczu w danym regionie. Występują tutaj z rodziny wrzosowanych , chruśćiny Texas Madrone (Arbutus xalapensis), w wilgotnych kanionach ukrywają się klony Bigtooth Maple (Acer grandidentatum), na zboczach pokazują sięsosny Pinyon Pines (Pinus species), jałowce junipers (Juniperus species) oraz przeróżne dęby np. Emory Oak (Quercus emoryi). Północne i wschodnie stoki oraz doliny pokryte są lasami z drzewami takimi jak: Weeping Juniper (Juniperus flaccida) które można spotkać w USA tylko w Chisos Mountains.
Park Big Bend to też ostoja dzikiej zwierzyny. Liczne znaki przypominają turystom że są na terenach należących do niedźwiedzi i pum.
W Visitor Center można sprawdzić gdzie i kiedy widziano pumę czy niedźwiedzia.
Jak się zachować w przypadku spotkania pumy lub niedźwiedzia informują liczne znaki i ulotki.
Innymi zwięrzętami na które trzeba zwracać uwagę, są grzechotniki, które nie tylko można spotkać na ziemi ale także tak jak tego na zdjęciu ukrytego w skale akurat na takiej wysokości gdzie można oprzeć się ręką na skale przechodząc przez wąską ścieżkę.
Często spotyka się też wszelakie kopytne, kojoty i pekarii.
Javelina - collared peccary (Tayassu tajacu), czym się różni Javelina od dzikiej świni, przedstawia zestawienie poniżej. Dzika świnia, powstała ze zdziczałej świni domowej jest gatunkiem inwazyjnym, który zabiera wypiera gatunek lokalny Javelinę. Świniokształtne (Suina) podrząd ssaków z rzędu parzystokopytnych dziela się na:
-świniowate (Suidae)
-pekariowate (Tayassuidae)
-hipopotamowate (Hippopotamidae
Jak się zachować w przypadku spotkania pumy lub niedźwiedzia informują liczne znaki i ulotki.
Innymi zwięrzętami na które trzeba zwracać uwagę, są grzechotniki, które nie tylko można spotkać na ziemi ale także tak jak tego na zdjęciu ukrytego w skale akurat na takiej wysokości gdzie można oprzeć się ręką na skale przechodząc przez wąską ścieżkę.
Często spotyka się też wszelakie kopytne, kojoty i pekarii.
Javelina - collared peccary (Tayassu tajacu), czym się różni Javelina od dzikiej świni, przedstawia zestawienie poniżej. Dzika świnia, powstała ze zdziczałej świni domowej jest gatunkiem inwazyjnym, który zabiera wypiera gatunek lokalny Javelinę. Świniokształtne (Suina) podrząd ssaków z rzędu parzystokopytnych dziela się na:
-świniowate (Suidae)
-pekariowate (Tayassuidae)
-hipopotamowate (Hippopotamidae
Javelina
|
Dzika świnia - Hog
|
•3 palce w tylnych nogach
•Kości w stopie są zrośnięte
•Łokciowa i promieniowa (dolne kości ramienia) są zrośnięte
•38 zębów
•Kły są proste
•Mają gruczoły zapachowe
•Mają złożony żołądek
•Brak pęcherzyka żółciowego
•Mają krótki ogon
•Brak gruczołów potowych
|
• 4 palce w tylnych nogach
•Kości w stopie nie są zrośnięte
•Łokciowa i promieniowa (dolne kości ramienia) są zrośnięte
•34 lub 44 zębów
•Kły są zagięte
•Brak gruczołów zapachowych
•Mają prosty żołądek
•Mają pęcherzyk żółciowy
•Mają długi ogon
•Mają gruczoły potowe
|
Przed przybyciem białych osadników na tych terenach żyli Komancze i Apacze ze szczepu Mescalero.
W latach 80 tych XIX wieku odkryto tutaj srebro i zaczęli napływać górnicy. Powstało miasto Terlingua i w 1922 ok 40 % produkcji srebra w USA pochodziło z kopalni w tym regionie. W międzyczasie powstało tutaj około 30 kopalni rtęci. Po bankructwie kopalni do 1942 roku miasto opustoszało, o od już 1933 roku powoli zaczęto kolejne tereny obejmować ochroną. W 1944 roku powstał Big Bend National Park o dużo mniejszej powierzchni niż obecnie, dopiero 1972 roku Kongres Stanów Zjednoczonych zaaprobował przeznaczenie funduszy na wykup ziemi z rąk prywatnych i Park zajął obecną powierzchnie.
następna część podróży tutaj
W latach 80 tych XIX wieku odkryto tutaj srebro i zaczęli napływać górnicy. Powstało miasto Terlingua i w 1922 ok 40 % produkcji srebra w USA pochodziło z kopalni w tym regionie. W międzyczasie powstało tutaj około 30 kopalni rtęci. Po bankructwie kopalni do 1942 roku miasto opustoszało, o od już 1933 roku powoli zaczęto kolejne tereny obejmować ochroną. W 1944 roku powstał Big Bend National Park o dużo mniejszej powierzchni niż obecnie, dopiero 1972 roku Kongres Stanów Zjednoczonych zaaprobował przeznaczenie funduszy na wykup ziemi z rąk prywatnych i Park zajął obecną powierzchnie.
następna część podróży tutaj
Ika Tatur
0 komentarze